Ενδοσχολική βία και εκφοβισμός ( bullying ) : αίτια- αντιμετώπιση

Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός

Ο δάσκαλος του παιδιού σας και οι γονείς των συμμαθητών του, σας παραπονιούνται για την ανάρμοστη συμπεριφορά του στο σχολείο. Απειλεί ότι θα δείρει τα άλλα παιδιά, αν δεν του κάνουν τα χατίρια και πολλές φορές μάλιστα πραγματοποιεί τις απειλές του. Οργίζεται όταν χάνει σε κάποιο ομαδικό παιχνίδι και θέλει παντού και πάντα να επιβάλλει την άποψή του. Είναι ο φόβος και ο τρόμος του σχολείου!.

Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός – Ποιος είναι ο ρόλος της οικογένειας;

Ο θυμός, η οργή, η επιθετικότητα είναι από τις πιο συνηθισμένες αντιδράσεις της παιδικής ηλικίας. Από την αρχή της ζωής του το παιδί αντιδρά σε καταστάσεις που του προκαλούν δυσαρέσκεια ή για να αποκτήσει κάτι που επιθυμεί. Η οικογένεια αναλαμβάνει την αποστολή όχι μόνο να μειώσει τις επιθετικές αντιδράσεις των μελών της, αλλά και να δώσει στο κοινωνικό σύνολο ανθρώπους πράους, ειρηνικούς,με φιλελεύθερα αισθήματα.

Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός – Που οφείλεται η επιθετική συμπεριφορά των παιδιών;

• Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί σημαντική αύξηση του “μπούλινγκ” επιθετικότητας στο χώρο του σχολείου, ακόμη και του Δημοτικού ή του νηπιαγωγείου, τάση που οφείλεται, σύμφωνα με τους ειδικούς, στα πρότυπα που διαμορφώνονται στα παιδιά από μικρή ηλικία.

• Το μήνυμα που λαμβάνουν είναι ότι η βία είναι το μέσο για να διακριθούν και να αποκτήσουν αυτά που επιθυμούν, με αποτέλεσμα ορισμένα παιδάκια να χρησιμοποιούν επιθετική συμπεριφορά, για να επιβεβαιώσουν τη δύναμή τους.

• Μέρος της ευθύνης, για την αύξηση της παιδικού μπούλινγκ, έχει η τηλεόραση και γενικότερα τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, λόγω των βίαιων προτύπων και εικόνων που προβάλλουν.

Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός

Ποιο είναι, όμως, το προφίλ του μικρού «νταή»;

• Είναι αγόρι: Σπάνια συναντάμε κοριτσάκια με παρόμοιες αντιδράσεις. Αυτό οφείλεται στην ανατροφή των αγοριών, όταν τους καλλιεργεί η οικογένεια την αντίληψη, ότι είναι «άντρες» και πρέπει να είναι δυναμικά, «να μη σηκώνουν μύγα στο σπαθί τους» και να επιτίθενται όταν απειλούνται τα ίδια ή τα συμφέροντά τους.

• Έχει επιθετικό χαρακτήρα: Έχει την τάση να υπερηφανεύεται για τα κατορθώματά του και να θυμώνει εύκολα, όταν του φέρνουν αντιρρήσεις και δεν γίνεται το δικό του. Η επιθετικότητά του, μάλιστα, δεν περιορίζεται στα συνομήλικά του παιδάκια, αλλά εκδηλώνεται και απέναντι στους δασκάλους, τους γονείς ή τα αδέρφια του.

• Έχει σωματική δύναμη: Συνήθως είναι εύρωστο σωματικά, γεγονός που το βοηθά να δείχνει πιο επιβλητικό από τα άλλα παιδάκια.

 Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός : Αιτίες

Αναρωτηθείτε και αναζητήστε τους λόγους.

Αν άλλοι γονείς ή ο δάσκαλος σας παραπονεθεί ότι το δικό σας παιδί ενοχλεί τα άλλα παιδάκια, το πιο πιθανό είναι να εκπλαγείτε και να νιώσετε ντροπή και ενοχή. Ωστόσο, μη βιαστείτε να τιμωρήσετε το μικρό σας. Έχετε υπόψη, ότι πίσω από την επιθετικότητά του μπορεί να κρύβονται διάφοροι λόγοι.

Αναρωτηθείτε:

• Μήπως είστε πολύ αυστηροί στην κριτική σας απέναντί του και προσπαθεί να επιβληθεί με τη σειρά του σε πιο αδύναμα παιδιά; Οι υπερβολικά αυστηροί γονείς τιμωρούν συχνά το παιδί, ανάλογα με τη δική τους συναισθηματική κατάσταση και δεν αφήνουν περιθώρια αντίδρασης και έκφρασης εκ μέρους του παιδιού.

• Μήπως είστε υπερβολικά παραχωρητικοί και δεν θέτετε όρια στη συμπεριφορά του παιδιού;

• Μήπως σας αντιγράφει; Ένας τρόπος με τον οποίο γίνονται επιθετικά τα παιδιά είναι η μίμηση.

• Μήπως λέγοντάς του να μην είναι υποχωρητικό αλλά δυνατό, του μεταδίδετε λάθος μηνύματα, με αποτέλεσμα το παιδί να νομίζει ότι με την καταπίεση και την επιθετικότητα θα καταφέρνει να διατηρεί την κυριαρχία του σε όσα του ανήκουν;

• Είναι ήρεμο το οικογενειακό σας περιβάλλον;

• Συχνά, για να τραβήξει την προσοχή σας όταν αισθάνεται ανασφάλεια, λόγω κάποιας σημαντικής αλλαγής, φέρεται με επιθετικό τρόπο στα άτομα του περιβάλλοντός του;

• Μήπως έχει μειωμένη αυτοπεποίθηση, πράγμα που προσπαθεί να κρύψει αποδεικνύοντας ότι τουλάχιστον σωματικά υπερτερεί έναντι των άλλων παιδιών;

Εξετάστε προσεκτικά, λοιπόν, αν ισχύει κάτι από τα παραπάνω και φροντίστε άμεσα να συζητήσετε με το παιδάκι σας. Η αντιδραστική και επιθετική συμπεριφορά των παιδιών, δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις τους με την οικογένεια, τους συνομήλικους και το σχολείο.

Δημιουργεί όμως προβλήματα και στα ίδια τα παιδιά, γιατί δεν τους δίνει τη δυνατότητα να μάθουν κοινωνικά αποδεκτές συμπεριφορές, οι οποίες θα αποτελέσουν αργότερα τη βάση για την ομαλή ένταξη τους στο κοινωνικό σύνολο.

Σχολική βία και σχολικός εκφοβισμός

Χρήσιμες συμβουλές:

• Ζητήστε εξηγήσεις από το μικρό σας.

• Ρωτήστε το ευθέως τι προκάλεσε αυτή την συμπεριφορά του. Αφού ακούσετε προσεκτικά την εξήγησή του, αναλύστε του τους λόγους για τους οποίους η συγκεκριμένη συμπεριφορά είναι ανεπίτρεπτη.

• Προσπαθήστε να το βάλετε στη θέση των «θυμάτων» του. Στη συνέχεια, στερήστε του κάποια προνόμια, τονίζοντάς του παράλληλα, ότι αυτή η τιμωρία οφείλεται στην ανώριμη συμπεριφορά του.

Μην του χαρίσετε την προσοχή σας!

Μην ανταμείψετε το επιθετικό παιδάκι δίνοντάς του σημασία. Σε περίπτωση που το μικρό σας κλωτσάει, δαγκώνει ή τραβάει τα μαλλιά της μικρής του αδελφούλας, φροντίστε να δείξετε όλη σας τη στοργή στο «θύμα», παρηγορώντας το και φροντίζοντας το. Με αυτό τον τρόπο, ο μικρός «νταής» σας θα χάσει ένα σημαντικό κίνητρο για να φερθεί επιθετικά, την προσέλκυση, δηλαδή, της δικής σας προσοχής.

Προσπαθήστε να αφήσετε το παιδί σας να δικαιολογηθεί.

Όταν επιτρέπετε στο μικρό σας να εξηγήσει την πράξη του, νιώθει ότι το παίρνετε στα σοβαρά, με αποτέλεσμα να εκτονώνεται η κατάσταση και να παίρνει το μήνυμα ότι ο διάλογος φέρνει περισσότερα αποτελέσματα από τη βία. Αν, ωστόσο, ο καβγάς έχει ανάψει για τα καλά, έχετε υπόψη ότι και οι καλύτερες στρατηγικές από πλευράς σας μπορεί να μην αποδώσουν, μέχρι να ηρεμήσουν τα πνεύματα.

Δοκιμάστε την αναπαράσταση ρόλων μέσω του παιχνιδιού.

Μπορείτε να μάθετε στο μικρό σας τους κοινωνικούς κανόνες συμπεριφοράς, μέσα από το παιχνίδι. Χρησιμοποιήστε, για παράδειγμα, το κουκλοθέατρο, την παντομίμα ή το παιχνίδι των ρόλων. Έτσι, όχι μόνο θα εξασκηθεί το αγγελούδι σας στην καλή συμπεριφορά, αλλά θα ξανασκεφτεί και τον τρόπο με τον οποίο δρα το ίδιο σε «κρίσιμες» καταστάσεις. Σε περίπτωση, μάλιστα, που το επιθετικό μικρό σας δείχνει εμφανή σημάδια βελτίωσης, μη διστάσετε να το ανταμείψετε, τόσο λεκτικά με τον έπαινο, όσο και υλικά, με κάποιο μικροδωράκι για να ενισχύσετε την επιθυμητή συμπεριφορά.

Αποφύγετε να το κατηγορείτε διαρκώς!

Ακόμα κι ένα δυνατό, ενεργητικό ή κάπως μεγαλύτερο παιδάκι μπορεί εύκολα να κατηγορηθεί άδικα για επιθετική συμπεριφορά, με αποτέλεσμα να το αποφεύγουν τα άλλα παιδάκια και να μην του αναγνωρίζονται οι τρυφερές πλευρές του. Γι’ αυτό το λόγο καλό θα είναι να είστε ανεκτικοί και να επαινείτε το αγγελούδι σας, κάθε φορά που δείχνει μια θετική του πλευρά.

Η δική σας ηρεμία και ορθή κρίση αποτελεί το σημαντικότερο παράγοντα.

Έχετε, πάντως, υπόψη σας ότι ακόμα και με τη βοήθεια των καλύτερων συμβουλών για την ανατροφή του μικρού σας, οι αλλαγές δεν πρόκειται να συμβούν από τη μια μέρα στην άλλη, καθώς απαιτείται πολλή ενέργεια από πλευράς σας. Γι’ αυτό, φροντίστε να βρίσκετε λίγο χρόνο για τον εαυτό σας σε τακτά χρονικά διαστήματα, ώστε να μπορείτε να αντιμετωπίσετε τις εκρήξεις επιθετικότητας του μικρού σας, χωρίς να σπάνε τα δικά σας νεύρα.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ :

• Τσακωμοί ανάμεσα στα αδέλφια : Τι να κάνω;

• Κακοί σχολικοί βαθμοί και πως να το διαχειριστείτε

• Τιμωρία και ψυχολογία : Πρέπει να τιμωρούμε τα παιδιά;

• Επιθετικά παιδιά και τιμωρία