Όταν μια γυναίκα μαθαίνει ότι είναι έγκυος, αμέσως η ζωή της αλλάζει.Έχει να σκεφτεί τόσα πράγματα για το μέλλον της οικογένειάς της, να οργανώσει το παιδικό δωμάτιο, να αγοράσει την προίκα του μωρού και φυσικά να κάνει τις απαραίτητες επισκέψεις στο γυναικολόγο για να ελέγξει την πορεία της εγκυμοσύνης της, που συχνά ξεχνά ή παραμελεί να κάνει κάποια εξίσου σημαντικά πράγματα.
Η παρακολούθηση της στοματικής υγείας είναι ένα από αυτά και παρόλο που σε πολλούς ίσως να φαντάζει δευτερεύον θέμα μπροστά σε όλες τις εξετάσεις που πρέπει να κάνει μια μέλλουσα μητέρα, στην πραγματικότηταυπάρχει μεγάλη αλληλεξάρτηση ανάμεσα σε μια υγιή εγκυμοσύνη και μια καλή στοματική υγεία.
Πόσο σημαντική είναι η στοματική υγιεινή της εγκύου;
Όλοι οι γιατροί συμβουλεύουν τις εγκύους να σταματήσουν το κάπνισμα, να μην πίνουν αλκοόλ και καφέ και να φροντίζουν το σώμα και την υγεία τους.
Είναι όμως εξίσου σημαντικό να φροντίζουν και τα δόντια τους. Το να αγνοήσει μια μέλλουσα μητέρα τη στοματική της υγεία μπορεί να οδηγήσει σε χειρότερα πράγματα από μερικά κούφια δόντια.
Γιατί από τη μια πλευρά η εγκυμοσύνη επηρεάζει την κατάσταση των δοντιών και από την άλλη μια κακή στοματική υγεία μπορεί να θέσει σε κίνδυνο ακόμα και το ίδιο το έμβρυο!
Κακή στοματική υγιεινή στην εγκυμοσύνη και επιπλοκές στο έμβρυο
Πώς ακριβώς συμβαίνει αυτό;
Υπήρχε κάποτε ο μύθος ότι όταν η γυναίκα είναι έγκυος χάνει ασβέστιο από τα δόντια της επειδή αυτό απορροφάται από το έμβρυο και γι’ αυτό θέτεται σε κίνδυνο η στοματική της υγεία.
Η αλήθεια είναι ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει γιατί το έμβρυο παίρνει το ασβέστιο που χρειάζεται από τα οστά της μητέρας του.
Ουλίτιδα στην εγκυμοσύνη
-Κατά τη διάρκεια της κυήσεως όμως παρατηρούνται κάποιες ορμονικές αλλαγές και συγκεκριμένα μια αύξηση στην προγεστερόνη και το οιστρογόνο.
Αυτή η αύξηση συντελεί με τη σειρά της στη διοχέτευση περισσότερου αίματος στα ούλα, που πρήζονται, γίνονται πιο ευαίσθητα στην πλάκα και κατά συνέπεια πιο επιρρεπή στην ουλίτιδα.
Εάν η πλάκα στα δόντια μιας εγκύου δεν αφαιρεθεί τότε προκαλείται ουλίτιδα και τα ούλα αρχίζουν να αιμορραγούν.
Η ουλίτιδα δημιουργείται από τα μικρόβια που συσσωρεύονται στην μικροβιακή πλάκα και κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης αυτά πολλαπλασιάζονται με πολύ γρήγορο ρυθμό γιατί τρέφονται από τις ορμόνες της εγκύου που βρίσκονται, όπως είπαμε, σε αφθονία στο ουλικό υγρό.
Σε αυτή την περίπτωση, λέγεται ότι η έγκυος πάσχει τοπικά ή γενικά από «ουλίτιδα κύησης».
Η ουλίτιδα κύησης επηρεάζει ως ένα βαθμό τις περισσότερες μέλλουσες μητέρες, φτάνοντας σχεδόν το 90 τοις εκατό και γενικά παρουσιάζεται στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης.
Η Μαρία, που βρίσκεται τώρα σε προχωρημένη εγκυμοσύνη, μας λέει ότι της ήρθε μεγάλη έκπληξη όταν ξαφνικά κατά τη διάρκεια του δεύτερου τριμήνου της εγκυμοσύνης της άρχισαν να αιμορραγούν τα ούλα της.
«Δεν είχα αντιμετωπίσει ποτέ μέχρι τότε κάποιο παρόμοιο πρόβλημα και ξαφνικά κάθε φορά που βούρτσιζα τα δόντια μου έτρεχε αίμα.
Πήγα λοιπόν στον οδοντίατρο για έναν καθαρισμό και η αιμορραγία σταμάτησε. Όμως, παρόλο που τα ούλα μου δεν ήταν πρησμένα πολύ, τα ένιωθα υπερβολικά ευαίσθητα».
Γιατί πρέπει να προσέχουν όσες γυναίκες έχουν ουλίτιδα πριν μείνουν έγκυες;
-Εάν μια γυναίκα έχει ουλίτιδα προτού μείνει έγκυος, τότε η στοματική της υγεία σίγουρα θα χειροτερεύσει στη συνέχεια και αν το πρόβλημα δεν αντιμετωπιστεί τότε η ουλίτιδα μπορεί να οδηγήσει σε περιοδοντίτιδα, μια αρκετά σοβαρή ασθένεια των ούλων που μπορεί να προκαλέσει ακόμα και πρόωρο τοκετό ολιγοβαρών βρεφών.
Επίσης, στην περιοδοντίτιδα, τα μικρόβια στην πλάκα δεν προκαλούν απλά φλεγμονή στον ιστό των ούλων, αλλά σταδιακά καταστρέφουν τις ίνες των συνδετικών ιστών γύρω από το κόκαλο που ενώνουν τα δόντια με τις γνάθους, με αποτέλεσμα να υπάρχει απώλεια δοντιών.
κοκκίωμα ή επουλίδα κύησης στην εγκυμοσύνη
-Οι μέλλουσες μαμάδες κινδυνεύουν επίσης να αναπτύξουν το «κοκκίωμα ή επουλίδα κύησης» εάν δεν προσέχουν την υγιεινή του στόματός τους.
Σε αυτήν την περίπτωση ο ιστός των ούλων φουσκώνει τοπικά και δημιουργούνται ογκίδια.
Φυσικά αυτά δεν είναι κακοήθη και συνήθως συρρικνώνονται και εξαφανίζονται μετά τη γέννηση του μωρού.
Εάν όμως η έγκυος νιώθει άβολα, δυσκολεύεται να μασήσει την τροφή της ή να πλύνει τα δόντια της, ή εάν δεν εξαφανιστούν τα ογκίδια μετά τη γέννα, τότε ο οδοντίατρος μπορεί να τα αφαιρέσει χειρουργικά.
Πως οι εμετοί επηρεάζουν την υγεία των δοντιών μας;
-Ένας άλλος παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά τα δόντια μιας εγκύου είναι οι συχνοί εμετοί.
Αυτοί διαβρώνουν τα δόντια, γιατί όπως είναι γνωστό τα υγρά του στομάχου είναι πολύ καυστικά.
Από την άλλη, υπάρχει και η αυξημένη όρεξη των εγκύων, όπως και η τάση τους να τρώνε ανάμεσα στα γεύματα και να καταφεύγουν σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα ζάχαρης σε κρυφή ή φανερή μορφή ή και υδατανθράκων, συνήθειες που αυξάνουν το ρίσκο φθοράς των δοντιών.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα βακτήρια μέσα στο στόμα μετατρέπουν τη ζάχαρη και το άμυλο σε ένα οξύ που επιτίθεται στο σμάλτο των δοντιών και προκαλεί φθορά και τερηδόνα.
Πρόληψη κατά της ουλίτιδας στην εγκυμοσύνη
- Η εμφάνιση της ουλίτιδας μπορεί να αποφευχθεί εάν οι μέλλουσες μαμάδες φροντίζουν να διατηρούν τα δόντια τους καθαρά, ειδικά στο σημείο που ενώνονται τα ούλα με τα δόντια.
- Πρέπει να πλένουν τα δόντια τους με οδοντόκρεμα που να περιέχει φθοριούχο άλας (fluoride) και μαλακή οδοντόβουρτσα τουλάχιστον δύο φορές την ημέρα για τουλάχιστον δύο λεπτά και μετά από κάθε γεύμα εάν αυτό είναι δυνατό.
- Θα πρέπει επίσης να χρησιμοποιούν οδοντικό νήμα καθημερινά και όσον αφορά τις εγκύους που υποφέρουν από πρωινές ναυτίες, η καλύτερη λύση είναι να πλένουν το στόμα τους με νερό η με στοματικά διαλύματα.
Πόσο απαραίτητη είναι όμως η συνεχής χρήση στοματικών διαλυμάτων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
- Εάν δεν υπάρχει πρόβλημα ναυτίας ή εάν έχει απομακρυνθεί η μικροβιακή πλάκα από τα ούλα και τα δόντια, τότε δεν είναι απαραίτητο να χρησιμοποιούνται στοματικά διαλύματα, καθώς πολλά από αυτά διαταράσσουν την ισορροπία της στοματικής χλωρίδας.
- Γενικότερα, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, καλό είναι να χρησιμοποιούνται όσο γίνεται λιγότερα φάρμακα.
- Γενικά, οι μέλλουσες μαμάδες θα πρέπει να επισκέπτονται συχνά τον οδοντίατρό τους για καθαρισμούς, έτσι ώστε να ελέγχεται η πλάκα και να αποτρέπεται η ουλίτιδα.
Στοματική υγιεινή εγκύου και διατροφή
Εκτός όμως από τα παραπάνω, θα πρέπει να προτιμούν θρεπτικές τροφές, όπως φρέσκα φρούτα, λαχανικά ή γαλακτοκομικά προϊόντα, ιδίως όταν επιθυμούν ένα γρήγορο σνακ ανάμεσα στα γεύματα.
Καλώς ή κακώς οι διατροφικές προτιμήσεις μιας εγκύου συμβάλλουν παράλληλα και στη στοματική ανάπτυξη του αγέννητου παιδιού τους.
Η ανάπτυξη των δοντιών του αρχίζει στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, οπότε τότε θα πρέπει να υπάρχει μεγάλη κατανάλωση τροφών πλούσιων σε πρωτεΐνη, ασβέστιο, και βιταμίνες A, C και D από τη μητέρα.
Πότε η έγκυος πρέπει να επισκέπτεται τον οδοντίατρο;
Όταν μια γυναίκα σκοπεύει να μείνει έγκυος, πρέπει να επισκέπτεται τον οδοντίατρό της για πρόληψη ή και για θεραπεία.
Εάν πάλι είναι ήδη έγκυος, τότε πρέπει να κλείσει ένα ραντεβού μέσα στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης της, για να μπορέσει ο γιατρός να ελέγξει την κατάσταση των δοντιών της και να τις δώσει συμβουλές υγιεινής για την υπόλοιπη περίοδο της κύησης.
Εγκυμοσύνη και καθαρισμός δοντιών στον οδοντίατρο
Συνίσταται επίσης να επισκέπτονται οι έγκυες τον οδοντίατρο και στο δεύτερο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους για να κάνουν καθαρισμό και να δουν εάν υπάρχουν αλλαγές στη στοματική κοιλότητα.
Επιτρέπονται όλες οι θεραπείες στον οδοντίατρο κατά την εγκυμοσύνη;
-Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επιτρέπονται οι συνηθισμένες, μη έκτακτες διαδικασίες για την υγιεινή των δοντιών και των ούλων, αλλά καλύτερα είναι να γίνονται από τον τέταρτο έως τον έκτο μήνα.
-Υπάρχουν όμως και κάποιες διαδικασίες που πρέπει να αποφεύγονται από τους οδοντίατρους.
-Όταν υπάρχει βέβαια έκτακτη ανάγκη και οι έγκυες αισθάνονται οξύ πόνο τότε πρέπει να υπάρξει κάποια θεραπεία, αλλά ο οδοντίατρος θα πρέπει να συμβουλεύεται το γυναικολόγο σε περίπτωση που χρειαστεί αναισθησία ή η χορήγηση φαρμάκων.
Εγκυμοσυνη και οδοντιατρικές ακτινογραφίες
Επίσης, εάν χρειάζεται να γίνουν οδοντιατρικές ακτινογραφίες, καλό θα ήταν να γίνονται μετά τη δωδέκατη εβδομάδα και πάντα με τη χρήση ειδικής ποδιάς και κολάρου.
Όπως και να έχει όμως, εάν μια γυναίκα χρειάζεται θεραπεία, δεν θα πρέπει να περιμένει να την κάνει μετά τον τοκετό, καθώς κινδυνεύει να γεννήσει πρόωρα ή να χρειαστεί επείγουσα καισαρική τομή από μη θεραπευμένα κοκκιώματα κύησης.
Τελικά….
Πολλές φορές, καταστάσεις που θεωρούμε ασήμαντες και ακίνδυνες μπορεί να μετατραπούν σε σοβαρά προβλήματα εάν δεν υπάρχει η κατάλληλη πρόληψη.
Η στοματική μας υγεία όμως δεν είναι ασήμαντο γεγονός αλλά επηρεάζει άμεσα τόσο εμάς όσο και το μωρό που κουβαλάμε στην κοιλιά μας σε περίπτωση εγκυμοσύνης.
Εκτός λοιπόν από το να μάθουμε το πώς μεγαλώνει το μωρό μας, ποιο είναι το φύλο του και πώς προχωρά η εγκυμοσύνη μας, καλό θα είναι να ξέρουμε πώς είναι η κατάσταση των δοντιών και των ούλων μας.
Μπορεί να είναι μακριά από το μέρος που φωλιάζει το μικρό μας για εννέα ολόκληρους μήνες, μπορεί όμως να το επηρεάσει σημαντικά αν δεν προσέχουμε.
