Οι ενήλικες έχουν την τάση να βλέπουν τον κόσμο των παιδιών ως χαρούμενο και ανέμελο.
Στο κάτω – κάτω δεν χρειάζεται να κάνουν ότι μπορούν για να κρατήσουν την δουλειά τους και δεν έχουν λογαριασμούς που πρέπει να πληρώσουν, οπότε για ποιο λόγο θα μπορούσαν να έχουν κάποια ανησυχία;
Για πολλούς! Ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά έχουν ανησυχίες και νιώθουν άγχος σε κάποιο βαθμό. Το άγχος είναι μια λειτουργία των απαιτήσεων που έχουν οι άλλοι από εμάς και των ικανοτήτων μας να μπορέσουμε να αντεπεξέλθουμε σε αυτές.
Πηγές του παιδικού άγχους.
Η πίεση μπορεί συχνά να έρθει από εξωτερικές πηγές (όπως οικογένεια, φίλοι, σχολείο), αλλά μπορεί επίσης να προέρχονται και από εσωτερικές πηγές.
Η πίεση που ασκούμε στον εαυτό μας μπορεί να είναι πολύ ενδεικτική, γιατί υπάρχει συχνά αισθητή διαφορά σε αυτό που πιστεύουμε ότι θα έπρεπε να κάνουμε και σε αυτό που πραγματικά κάνουμε.
Με άλλα λόγια θέτουμε μη ρεαλιστικούς και μη επιτεύξιμους στόχους και στη συνέχεια απογοητευόμαστε.
Μπορεί το άγχος να κυριεύσει ένα παιδί;
Το άγχος μπορεί να επηρεάσει τον οποιονδήποτε – ακόμα και ένα παιδί – που μπορεί να νιώσει κατακυριευμένος από συναισθήματα.
-Στα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η μεγαλύτερη πηγή άγχους είναι ο αποχωρισμός από τους γονείς.
Για παράδειγμα, ένα παιδί 2 χρονών, μπορεί να νιώθει άγχος επειδή το άτομο που χρειάζεται για να το κάνει να νιώσει καλά – ο γονιός – δεν βρίσκεται πολύ ώρα μαζί του για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του.
-Πολλοί ειδικοί πιστεύουν πως ένας αριθμός παιδιών είναι πολυάσχολα και δεν έχουν χρόνο να παίξουν δημιουργικά ή να χαλαρώσουν μετά το σχολείο.
Τα παιδιά που αρχίζουν να παραπονιούνται για τον αριθμό των δραστηριοτήτων που έχουν ή αρνούνται να συνεχίσουν αυτές τις δραστηριότητες, μπορεί να παρέχουν ενδείξεις στους γονείς τους ότι είναι υπερβολικά φορτωμένα.
Είναι καλή ιδέα να μιλήσετε με το παιδί σας για το πώς νιώθει για αυτές τις εξωσχολικές δραστηριότητες. Αν παραπονιέται, συζητήστε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του να σταματήσει κάποια από αυτές τις δραστηριότητες.
Αν δεν είναι επιλογή το να σταματήσει κάποια από αυτές, συζητήστε μαζί του τους τρόπους με τους οποίους μπορείτε να το βοηθήσετε να οργανώσει τον χρόνο και τις υποχρεώσεις του, ώστε να μην του δημιουργείται πολύ άγχος.
-Το επίπεδο άγχους του παιδιού σας μπορεί να ενταθεί με περισσότερα από αυτά που συμβαίνουν στην δική του ζωή. Σας ακούει να μιλάτε για τα προβλήματα της δουλειάς σας, να ανησυχείτε για κάποια αρρώστια ενός αγαπημένου προσώπου, ή να μαλώνετε με τον σύντροφό σας για οικονομικά θέματα;
Οι γονείς πρέπει να είναι πολύ προσεχτικοί στο πώς συζητάνε τα διάφορα θέματα όταν τα παιδιά τους βρίσκονται κοντά, γιατί τα παιδιά θα πάρουν το άγχος των γονιών τους και θα αρχίσουν να αγχώνονται και τα ίδια.
Αναγνωρίζοντας τα συμπτώματα άγχους.
Δεν είναι πάντα εύκολο να συνειδητοποιήσετε πότε το παιδί σας έχει άγχος.
Κάποιες αλλαγές στην συμπεριφορά του, όπως μεταπτώσεις στην διάθεσή του, γκρίνια, αλλαγές στον τρόπο που κοιμάται, ή ίσως και το να βρέχει το κρεβάτι του, μπορεί να είναι ενδείξεις του άγχους.
Κάποια παιδιά έχουν σωματικές επιπτώσεις που συμπεριλαμβάνουν στομαχόπονους και πονοκέφαλους.
Κάποια άλλα έχουν πρόβλημα συγκέντρωσης ή πρόβλημα στο να μπορέσουν να ολοκληρώσουν κάποια εργασία για το σχολείο.
Υπάρχουν επίσης και κάποιες άλλες περιπτώσεις, που το παιδί μπορεί να αποτραβηχτεί ή να θέλει να περνάει αρκετή ώρα μόνο του.
Τα μικρότερα παιδιά μπορεί να δείχνουν σημάδια αντίδρασης στο άγχος με το να αποκτούν καινούργιες συνήθειες, όπως το να πιπιλάνε τον αντίχειρά τους, ή να παίζουν με τα μαλλιά τους.
Κάποια άλλα παιδιά μπορεί να αρχίσουν να λένε ψέματα ή να εναντιώνονται στην εξουσία. Επίσης, ένα παιδί που έχει άγχος μπορεί να βλέπει εφιάλτες, να έχει δυσκολία να σας αφήσει, να αντιδρά υπερβολικά σε μικρά προβλήματα και να έχει σοβαρές αλλαγές στην πρόοδό του στο σχολείο.
Μειώνοντας το άγχος του παιδιού σας.
Πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας να ανταπεξέλθει στο άγχος;
-Σωστή ξεκούραση και μια καλή και υγιεινή διατροφή μπορεί να βοηθήσει στην αύξηση των ικανοτήτων του παιδιού σας να ανταπεξέλθει.
-Να βρίσκετε χρόνο να περνάτε με το παιδί σας κάθε μέρα. Όποτε θελήσει να μιλήσει, ή απλά να βρίσκεται στο ίδιο δωμάτιο με εσάς, να είστε διαθέσιμοι. Ακόμα και όταν μεγαλώνει το παιδί σας, αυτός ο χρόνος που περνάτε μαζί του είναι πολύ σημαντικός. Είναι πραγματικά δύσκολο για πολλούς ανθρώπους να γυρνάνε από την δουλειά τους και να κάθονται να παίζουν με τα παιδιά τους, ή απλά να συζητάνε για το πώς πέρασαν την μέρα τους – ειδικά αν οι ίδιοι είχαν μια μέρα γεμάτη ένταση. Παρόλα αυτά, με το να δείχνετε ενδιαφέρον για την ζωή του παιδιού σας, ανεξάρτητα από την ηλικία του, του δείχνετε ότι είναι πολύ σημαντικό για εσάς.
-Βοηθήστε το παιδί σας να ανταπεξέλθει στο άγχος συζητώντας μαζί του για το τι μπορεί να το προκαλεί. Μπορείτε να βρείτε μαζί κάποιες λύσεις. Κάποιες πιθανότητες είναι να σταματήσετε κάποιες από τις εξωσχολικές του δραστηριότητες και να περάσετε περισσότερο χρόνο μιλώντας σε άλλους γονείς ή σε δασκάλους.
-Μπορείτε επίσης να βοηθήσετε το παιδί σας με το να προλαμβάνετε πιθανές καταστάσεις που μπορεί να του φέρουν άγχος και να το προετοιμάζετε για αυτές. Για παράδειγμα, πείτε στο παιδί σας από νωρίς ότι θα κανονίσετε ραντεβού με τον γιατρό και συζητήστε μαζί του για το τι θα γίνει εκεί.
-Θυμηθείτε ότι μέχρι κάποιο επίπεδο, το άγχος είναι φυσιολογικό. Δώστε στο παιδί σας να καταλάβει ότι δεν είναι κακό να νιώθει θυμωμένο, φοβισμένο και αγχωμένο. Δώστε του να καταλάβει ότι υπάρχουν και άλλοι άνθρωποι που μπορεί να νιώθουν τα ίδια συναισθήματα.
Δουλεύοντας το άγχος με το παιδί σας.
Όταν τα παιδιά δεν είναι πρόθυμα ή έχουν δυσκολία στο να συζητήσουν αυτά τα θέματα, είναι καλό να συζητήσετε με το παιδί σας για τις δικές σας ανησυχίες.
Έτσι θα το βοηθήσετε να δει ότι είστε πρόθυμοι να συζητήσετε αυτά τα θέματα και θα του επιτρέψετε να νιώσει ότι έχει κάποιον που μπορεί να του μιλήσει όταν νιώσει έτοιμο.
Αν το παιδί σας συνεχίζει να έχει σημάδια που σας ανησυχούν και δεν είναι πρόθυμο να σας μιλήσει, ίσως να χρειαστεί να μιλήσετε σε κάποιον ειδικό.
Η στιγμή για να ζητήσετε βοήθεια από κάποιον ειδικό, είναι όταν οι αλλαγές στην συμπεριφορά του εμμένουν, ή όταν η συμπεριφορά του προκαλεί σημαντικά προβλήματα στο σπίτι ή με την πρόοδό του στο σχολείο.
Κατά τα άλλα, οι περισσότεροι γονείς έχουν τις απαραίτητες ικανότητες για να μπορέσουν να βοηθήσουν το παιδί τους να ανταπεξέλθει στο άγχος.