Στη σημερινή εποχή τα δεδομένα έχουν αλλάξει. Οι γυναίκες πρέπει να ελέγχονται σε τακτική ετήσια βάση και να γίνεται περιοδικός έλεγχος σε όλα τα οργανικά συστήματα.
Φυσικά ένα από τα πιο σημαντικά όργανα είναι ο μαστός και λόγω της αύξησης των κρουσμάτων σε κακοήθη μορφώματα μαστού τα τελευταία χρόνια, η αυτοεξέταση αποτελεί το πρωτεύων σημείο πρόληψης.
Αρχίζοντας, θα λέγαμε ότι από την ηλικία των 20 ετών συστήνεται στις γυναίκες η προαιρετική μηνιαία αυτοεξέταση του μαστού.
Ωστόσο, στις γυναίκες που επιλέγουν να αυτοεξετάζονται είναι απαραίτητη η εκμάθηση της σωστής τεχνικής.
Θεωρείται εξίσου σπουδαία η ενημέρωση της γυναίκας σχετικά με το πόσο σημαντικό είναι να αναφέρει αμέσως στον ιατρό οποιοδήποτε σύμπτωμα παρατηρήσει από το μαστό της.
Οι γυναίκες που είναι μεταξύ ηλικίας 29-39 ετών πρέπει να προσέρχονται σε εξειδικευμένο ιατρό (γυναικολόγο- χειρουργό) για κλινική εξέταση των μαστών κάθε χρόνο όπως ακριβώς γίνεται με το τεστ Παπανικολάου και αν κριθεί απαραίτητο να γίνει υπερηχογράφημα μαστών ίσως και μαστογραφία.
Πότε πρέπει να πραγματοποιείται η μαστογραφία;
-Οι γυναίκες ηλικίας από 40 ετών και άνω πρέπει να πραγματοποιούν ετήσιο έλεγχο με μαστογραφία.
Η μαστογραφία, αν και μπορεί να αποτύχει στην ανίχνευση μερικών περιπτώσεων καρκίνου, παραμένει η πιο αποτελεσματική και πολύτιμη μέθοδος (gold standard) για την έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού.
Μαστογραφία σε γυναίκες άνω των 65
-Ο έλεγχος με μαστογραφία σε γυναίκες άνω των 65 ετών πρέπει να πραγματοποιείται αφού ληφθούν υπόψη και άλλοι παράγοντες της κατάστασης της υγείας τους.
Η προχωρημένη ηλικία από μόνη της δεν αποτελεί λόγο για διακοπή της τακτικής μαστογραφίας.
Πρέπει να γίνεται ετήσιος έλεγχος μαστού και μαστογραφία.
Μαστογραφία σε γυναίκες κάτω των 20
-Η πιθανότητα καρκίνου του μαστού σε γυναίκες κάτω των 20 ετών είναι πολύ χαμηλή, αλλά αυξάνεται με την πάροδο της ηλικίας.
Η κλινική εξέταση του μαστού πρέπει να πραγματοποιείται σε μικρό χρονικό διάστημα πριν την μαστογραφία.
Οι γυναίκες που ανήκουν σε ομάδα υψηλού κινδύνου πρέπει να συμβουλευθούν τον ιατρό τους για το ενδεχόμενο πιο ειδικού και συχνού ελέγχου τους.
Με τον όρο ομάδα υψηλού κινδύνου εννοούμε γυναίκες που έχουν ένα ή περισσότερα από τα παρακάτω στοιχεία στο οικογενειακό τους ιστορικό:
- Συγγενή με ιστορικό καρκίνου μαστού πριν την ηλικία των 50 ετών.
- Δύο ή περισσότερους συγγενείς με ιστορικό καρκίνου μαστού ή ωοθηκών.
- Συγγενείς με ιστορικό δύο καρκίνων (μαστού και ωοθηκών ή δύο ανεξάρτητων στο μαστό).
- Άρρενες συγγενείς με ιστορικό καρκίνου μαστού.
Για τις γυναίκες αυτές έχουν προταθεί:
- Έναρξη μαστογραφίας στην ηλικία των 30 ετών, ή σε σπάνιες περιπτώσεις και νωρίτερα.
- Μικρότερο χρονικό διάστημα μεταξύ των μαστογραφιών (πχ. κάθε 6 μήνες).
- Επιπρόσθετος τακτικός έλεγχος με μαγνητική μαστογραφία ή και υπερηχογράφημα.
Υπάρχουν περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τη χρησιμότητα της έναρξης της μαστογραφίας σε μικρότερη ηλικία ή την πιο συχνή πραγματοποίησή της.
Τέλος, η ψηφιακή μαστογραφία είναι η εξέλιξη με λιγότερη ακτινοβολία καλύτερη ευκρίνεια αλλά μεγαλύτερο κόστος ανά εξέταση.
Αυτό όμως που πρέπει να μας μείνει είναι ότι όπως και στον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας έτσι και για τον καρκίνο του μαστού η πρόληψη είναι το μεγαλύτερο όπλο για την αντιμετώπισή του.
Η αυτοεξέταση (αυτόψηλάφηση μαστού) πρέπει να γίνεται πάντα το πρώτο 5ήμερο μετά το τέλος της περιόδου και είναι ευθύνη όλων μας (ιατρών) να εκπαιδεύουμε τους ασθενείς μας.
Ιωάννης Καλογήρου
Μαιευτήρας Γυναικολόγος
Επι.Υπέυθ,. WomanClinic
