ΑΛΛΑΖΟΝΤΑΣ ΣΧΟΛΕΙΟ: ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ ΜΕ ΤΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΑΣ
Φέτος το Σεπτέμβριο το αγγελούδι σας θα φοιτήσει σε διαφορετικό σχολείο κι εσείς ανησυχείτε για τα συναισθήματά και την προσαρμογή του. Με τη δική σας βοήθεια, θα αρχίσει σιγά-σιγά να δέχεται και να προσαρμόζεται στο νέο του περιβάλλον και θα γίνει ξανά ευτυχισμένο.
Η μετακόμιση και η ένταξη στο νέο σχολείο
Το νέο σας σπίτι είναι αυτό των ονείρων σας! Η δουλειά που σας οδήγησε σε αυτή τη νέα πόλη είναι μια ιδανική επιλογή για την καριέρα σας! Το καλύτερο όμως είναι πώς το νέο σχολείο του παιδιού σας είναι πρότυπο σχολείου! Το καλύτερο. Γιατί λοιπόν το 8χρονο παιδί σας είναι αποξενωμένο, θλιμμένο και αρνείται να μιλήσει στα άλλα παιδιά;
Ίσως γιατί η αλλαγή σχολείου είναι μια πολύ σημαντική αλλαγή στη ζωή ενός παιδιού. Οι γιατροί και οι εκπαιδευτικοί θεωρούν πως το να αλλάζει ένα παιδί σχολείο είναι πολύ πιο σκληρό για εκείνο, απ’ όσο πιστεύαμε παλαιοτέρα. Δεν είναι μόνο η σχολική επίδοση που επηρεάζεται από σημαντικές αλλαγές: «Υπάρχει ξεκάθαρη σχέση ανάμεσα στην αλλαγή σχολείου και την αυξημένη πιθανότητα προβλημάτων συμπεριφοράς», υποστηρίζουν παιδοψυχολόγοι και συνεχίζουν, τονίζοντας πώς «Τα παιδιά που αλλάζουν σχολείο συχνά, είναι πιο πιθανό να εκδηλώσουν προβλήματα στη συμπεριφορά τους».
Αυτά είναι σημαντικά νέα για ένα γονιό, κυρίως αν ο στόχος σας είναι να μεταφέρετε την οικογένειά σας σε μια νέα γειτονιά, με νέο σχολείο, κ.λπ. Φυσικά δεν είναι μυστικό το γεγονός ότι ελάχιστοι έφηβοι δέχονται καλά το να ξαναπροσπαθήσουν να γίνουν δημοφιλείς στο νέο τους παράξενο σχολείο και τη νέα γειτονιά.
«Τα παιδιά θέλουν σταθερότητα», υποστηρίζει ο Ράσελ Γ. Άμπεργκερ, καθηγητής παιδαγωγικής στο πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια. «Είναι πολύ ενοχλητικό για αυτά να τα αναγκάζεις να αλλάξουν σχολείο». Όσο δυσοίωνο κι αν ακούγεται, μην πανικοβληθείτε αν μόλις μετακομίσατε ή είστε στη διαδικασία μετοίκησης σε άλλη συνοικία ή πόλη.
Μια αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος δεν είναι ικανή να θέσει σε κίνδυνο την ψυχολογία ενός κατά τα άλλα ισορροπημένου παιδιού. «Οι συχνές αλλαγές σχολείου προκαλούν προβλήματα, όχι οι περιστασιακές», υποστηρίζει ο δόκτωρ. Χωρίς να λάβουμε υπόψη μας τις φυσιολογικές αλλαγές, δηλαδή τη μετάβαση απ’ το δημοτικό στο γυμνάσιο και από εκεί στο λύκειο, τα παιδιά συνήθως αλλάζουν σχολείο τουλάχιστον μια φορά. Και αυτό, δεν είναι απαραίτητα πρόβλημα.
Περιέργως όμως, σχεδόν οι μισές σχολικές αλλαγές δε συνοδεύονται από μετακόμιση. Οι αλλαγές αυτές, που συχνά γίνονται για να συμμετάσχει το παιδί σ’ ένα πρόγραμμα που δεν είναι διαθέσιμο στο παλιό σχολείο, είναι σκληρές, κυρίως κατά τα δύσκολα και απαιτητικά χρόνια του λυκείου.
Αλλαγή σχολικού περιβάλλοντος – Προσαρμογή
Οι γονείς και το υπόλοιπο περιβάλλον του παιδιού, παίζουν καθοριστικό ρόλο στο να καθησυχάσουν το παιδί και να το βοηθήσουν να οργανωθεί καλύτερα.
Τα περισσότερα παιδιά νιώθουν ένα μείγμα ενθουσιασμού και αγωνίας πριν πάνε στο νέο σχολείο, αλλά στη συνέχεια προσαρμόζονται κανονικά.
Αφήστε, ωστόσο, να περάσει λίγος χρόνος για να γίνουν όλα αυτά και προετοιμαστείτε για μερικούς «αρχικούς μπελάδες, νεύρα, ενίοτε και τσακωμούς».
-Μην μιλήσετε άσχημα στο παιδί αν αντιδρά με θυμό στη νέα του ζωή. Συχνά οι γονείς σε τέτοιες περιπτώσεις χάνουν την υπομονή τους και ξεσπάνε λέγοντας στο παιδί «είσαι πολύ ζόρικη», «από μωρό ήσουν δύσκολος και ανάποδος» ή δίνουν άλλους τέτοιους χαρακτηρισμούς που, φυσικά, δεν βοηθάνε καθόλου την κατάσταση.
Είναι καλύτερα να εντοπίσετε λεκτικά τι του συμβαίνει: π.χ. «γιατί κατέβασες το κεφάλι σου; Έχω την εντύπωση ότι κάτι σε βασανίζει τελευταίως», «νομίζω ότι έβαλες πάλι τα κλάματα… γιατί; Τι σε απασχολεί. Αν μου μιλήσεις μπορεί να σε βοηθήσω, να νιώσεις καλύτερα». Σε κάθε περίπτωση βέβαια, μην ξεχνάτε να θέτετε τα απαραίτητα όρια.
-Όσο πιο μικρά τόσο πιο εύκολη η μετάβαση. Εκ των πραγμάτων όσο πιο μικρό είναι ένα παιδί, τόσο πιο εύκολο είναι να αλλάξει σπίτι, γειτονιά, πόλη, ακόμα και χώρα. Αυτό συμβαίνει γιατί ένα μικρό σε ηλικία παιδί δεν έχει προλάβει να αναπτύξει δυνατές φιλίες, ούτε να «δεθεί» συναισθηματικά με άτομα και πράγματα από το παλιό σπίτι, τη γειτονιά, το φροντιστήριο και το σχολείο, σε αντίθεση με τα παιδιά προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας.
-Γίνετε ο «μεταφορέας» του. Αν μετακομίσετε σε νέο σπίτι κοντά στο παλιό σας, ελέγξτε αν η πολιτική του Δήμου επιτρέπει στο παιδί να παραμείνει στο παλιό του σχολείο. Αν είναι μικρό σε ηλικία, μαθητής του Δημοτικού, σίγουρα η μεγαλύτερη αλλαγή θα είναι ότι δεν θα μπορεί να παίρνει το λεωφορείο μόνο του, άρα θα το πηγαίνετε εσείς στο σχολείο. Αν πάλι είναι μεγαλύτερο σε ηλικία, μάθετε τις γραμμές των λεωφορείων, του μετρό ή του τραμ που περνάνε πιο κοντά από το καινούργιο σας σπίτι.
-Προτιμήστε το καλοκαίρι για τη μετακόμισή σας. Είναι καλύτερα να μετακομίζετε στην αρχή του καλοκαιριού, αν μπορείτε. Έτσι, το παιδί θα έχει χρόνο να προσαρμοστεί μέχρι την αρχή της νέας σχολικής χρονιάς, να γνωρίσει τη γειτονιά και να κάνει νέους φίλους πριν περάσει το τρομακτικό κατώφλι του νέου σχολείου. «Καλύτερα να βιώνει μια μετάβαση τη φορά». Επιπλέον, μετά τις διακοπές, που έχει ξεκουραστεί και έχει περάσει όμορφα, σίγουρα η ψυχολογία και η αυτοπεποίθησή του είναι ανεβασμένη και είναι έτοιμος να δεχτεί τις αλλαγές στη ζωή του.
-Βρείτε του ένα φίλο! Ένα απ’ τα καλύτερα πράγματα που μπορείτε να κάνετε για το παιδί σας που μετακόμισε, είναι να βεβαιωθείτε πως έχει ένα φίλο που θα τον κατατοπίσει στο σχολείο. Ξεκινήστε την αναζήτηση από τη γειτονιά! Κάποιο παιδάκι θα είναι στην ίδια ηλικία με το δικό σας… Αν είστε πολύ τυχεροί, μπορεί να βρείτε και μέσα στην πολυκατοικία σας! Προσπαθήστε να πείσετε το παιδάκι σας να το προσεγγίσει, μόνο προσοχή: μην γίνεστε πιεστικοί και φορτικοί ούτε στο δικό σας παιδί, ούτε και στο άλλο!
-Πηγαίνετε μόνη σας στο σχολείο. Επισκεφτείτε το σχολείο μερικές μέρες πριν την έναρξη της σχολικής χρονιάς. Γνωριστείτε με τους δασκάλους και τον Διευθυντή. Επίσης, μπορείτε να πάτε και στο τέλος της πρώτης μέρας, για να μάθετε πώς πήγε και πώς μπορούν να βοηθήσουν τον νεοεισαχθέντα μαθητή. Είναι σημαντικό να καθιερώσετε τρόπους επικοινωνίας με τους δασκάλους και να μην επαναπαύεστε στα ενημερωτικά σημειώματα που θα έρχονται σπίτι.
-Κάντε μια αναφορά προόδου. Δυο – τρεις εβδομάδες μετά την έναρξη των μαθημάτων, κανονίστε μια συνάντηση με το δάσκαλό του. Πώς πάνε τα πράγματα; Υπάρχουν προβλήματα; Έχετε προτάσεις; «Στην αρχή, πρέπει να ελέγχετε από κοντά πώς αντιμετωπίζει το παιδί τις ψυχολογικές, κοινωνικές και ακαδημαϊκές αλλαγές», υποστηρίζουν οι παιδοψυχολόγοι.
-Γράψτε το παιδί σε εξωσχολικές δραστηριότητες. Οι μαθητές που αλλάζουν σχολεία, συνήθως δεν συμμετέχουν σε εξωσχολικά προγράμματα και δραστηριότητες. Στο γυμνάσιο και το λύκειο, αυτή η έλλειψη αυξάνει τον κίνδυνο αποξένωσης. Είτε λοιπόν πρόκειται για γυμναστική, μουσική, θέατρο, σκάκι, υπολογιστές, σπορ ή άλλη δραστηριότητα, γράψτε το παιδί σας κάπου, ακόμη κι αν διαμαρτύρεται γι’ αυτό.
-Επικοινωνήστε με το παιδί σας. Βρείτε έναν τρόπο να μιλήσετε για το τι βιώνει στο νέο του σχολείο. Δε θα είναι πάντα εύκολο γιατί τα μικρά παιδιά δεν είναι καλά στο να εξωτερικεύουν τα προβλήματα και οι έφηβοι συχνά νιώθουν ότι πρέπει να τα λύσουν μόνοι τους. Αν καταλάβετε τη δυσκολία τους, θα τα βοηθήσετε τρομερά. Λίγη παραπάνω αγκαλιά και συζήτηση, θα πολλαπλασιάσει τις πιθανότητες να ανταπεξέλθει το πιαδί σ’ αυτή τη δύσκολη περίοδο.
Να θυμάστε ότι…
Η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία!
Για αυτό πρέπει να:
- Ενημερώνουμε ήρεμα το παιδί για την επερχόμενη αλλαγή και να το συζητάμε μαζί του.
- Ανακοινώνουμε στο παιδί την αλλαγή σχολείου νωρίτερα και όχι την τελευταία στιγμή
- Ακούμε με προσοχή τι έχει να μας πει
- Κατανοούμε τι νιώθει και συμπάσχουμε
- Προσπαθούμε να βρούμε συγκεκριμένες λύσεις στους φόβους και τις ανησυχίες του και όχι να το καθησυχάζουμε γενικά κι αόριστα.
