Βαθμολογία = αξία;
Ο καλός βαθμός είναι μόνο μια ένδειξη ότι η μέθοδος μελέτης του μαθητή είναι ορθή και αποδίδει, ενώ αντίθετα, ο χαμηλός βαθμός δηλώνει ότι απαιτείται αναπροσαρμογή στον τρόπο μελέτης
Η σχολική ζωή είναι συνυφασμένη με την βαθμολογία. Το αν ένας μαθητής είναι καλός ή κακός αυτό αποτυπώνεται με ένα βαθμό, αλλά συχνά ο βαθμός αυτός επηρεάζει τη ζωή των μαθητών, τη σχέση τους με τους γονείς και το κυριότερο τη σχέση τους με το σχολείο.
Τα ερωτήματα που γεννιούνται εξαιτίας της βαθμολογίας είναι πολλά: τι σημαίνει ο βαθμός, γιατί συμβαίνει αρκετοί μαθητές να μην έχουν καλή βαθμολογία, πόσο επηρεάζει ο καλός ή ο κακός βαθμός την ψυχολογία των μαθητών.
Επιβράβευση ή απόρριψη;
Είναι βέβαιο ότι το σχολείο είναι θεσμός με ιδιαίτερα έντονο το χαρακτήρα του ελέγχου και κανείς δε θα μπορούσε να αμφισβητήσει αυτό τον χαρακτήρα του.
Τα παιδιά πρέπει να μάθουν να πειθαρχούν και να συμπεριφέρονται, να διαβάζουν και να αντλήσουν τις απαραίτητες γνώσεις για τις μετέπειτα σπουδές ή πορεία τους.
Κατά πόσον, όμως η βαθμολογία αποτελεί μέσο επιβράβευσης ή απόρριψης; Είναι βέβαιο ότι αυτό σε μεγάλο βαθμό ισχύει.
Όσο κι αν η παιδαγωγική επιστήμη και η ψυχολογία αρνούνται έναν τέτοιο ρόλο στη βαθμολογία, ο βαθμός αποτελεί ένδειξη συνολικής αξιολόγησης του μαθητή.
Λανθασμένο είναι το δόγμα: καλό παιδί ίσον καλός μαθητής. Ο γονιός το πρώτο που θα ρωτήσει το παιδί του μετά από μια κοπιαστική ημέρα στο σχολείο είναι «Πώς πήγες στα μαθήματα;» Δεν υπάρχει τίποτα άλλο που να ενδιαφέρει το γονιό.
Συνεχίζει δε, ο γονιός και επιβραβεύει ή τιμωρεί το παιδί για τον καλό ή κακό βαθμό, παραμορφώνοντας τον κόσμο του παιδιού. «Δεν θα πας σινεμά, ή στο πάρτι του συμμαθητή σου γιατί δεν πήγες καλά στο διαγώνισμα» ή «Τι να του πω για την ώρα που γυρίζει το βράδυ; Μου φέρνει πάντα καλούς βαθμούς».
Πως επηρεάζεται η κοινωνική ζωή και η ψυχαγωγία του μαθητή;
Τα όρια και οι ανοχές των γονέων, όσον αφορά την προσωπική ζωή και τη διαπαιδαγώγηση των παιδιών λανθασμένα συγχέονται με την επίδοση στο σχολείο.
Δικαίωμα στην κοινωνική ζωή και ψυχαγωγία έχει τόσο ο καλός μαθητής όσο ο αδύναμος. Όμως ο βαθμός δεν πρέπει να λειτουργεί παρά μόνο ως δείκτης αφομοίωσης γνώσεων και κατάκτησης δεξιοτήτων.
Ο καλός βαθμός είναι μόνο μια ένδειξη ότι η μέθοδος μελέτης του μαθητή είναι ορθή και επομένως θα πρέπει να συνεχίσει να μελετάει κατά τον ίδιο τρόπο, ενώ αντίθετα, ο χαμηλός βαθμός δηλώνει ότι απαιτείται αναπροσαρμογή στον τρόπο μελέτης και παρακολούθησης με σκοπό το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα.
Άρα από μια άποψη είναι απαραίτητη η ύπαρξη των βαθμών όχι όμως να παίζουν καθοριστικό ρόλο για την οικογενειακή, κοινωνική κ.λ.π. αποδοχή του παιδιού.
Η αξιολόγηση βοηθά στη βελτίωση του μαθητή
Είναι λοιπόν ο βαθμός απλά μία ένδειξη, που δείχνει στο μαθητή τι πρέπει να κάνει ώστε ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σχολείου; Προφανώς όχι.
Εδώ απαιτείται η προφορική ή γραπτή παρατήρηση-καθοδήγηση του διδάσκοντα και η βοήθειά του καθ’ όλη τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς.
Η βαθμολογία χωρίς την καθοδήγηση του καθηγητή σε ατομικό ή ομαδικό επίπεδο ή χωρίς να γνωρίζει ο μαθητής την πραγματική σημασία της, δε σημαίνει τίποτα.
Άρα για να λειτουργήσει εποικοδομητικά η αλληλουχία βαθμός και διόρθωση – παρατήρηση πρέπει να υπάρχει ορθή αντιμετώπιση από τον διδάσκοντα.
Ο μαθητής πρέπει να αντιλαμβάνεται τις απαραίτητες αλλαγές που καλείται να ακολουθήσει π.χ. στις εργασίες του και ο διδάσκων πρέπει να κάνει σχετικές παρατηρήσεις για να τον καθοδηγήσει σ’ αυτή του την προσπάθεια.
Η καθοδήγηση αυτή μπορεί να επιτευχθεί με τις παρατηρήσεις κατά την εξέταση της καθημερινής εργασίας των μαθητών αλλά και κατά τη διαδικασία διόρθωσης των διαγωνισμάτων.
Συνεργασία γονιού και διδασκάλου
Πλάι σ’ αυτή τη βαθμολογική αξιολόγηση των γνώσεων και της ανταπόκρισής του στη διδασκαλία μπαίνει και η περιγραφική αξιολόγηση των μη γνωστικών δεξιοτήτων του παιδιού.
Αυτή η δεύτερη δίνεται προφορικά στο γονιό και έχει να κάνει με τη δυνατότητα συγκέντρωσης, συνεργασίας, διάθεσης, συμπεριφοράς του μαθητή.
Εδώ ο διδάσκων πρέπει να είναι όσο γίνεται αντικειμενικός.
Το κλειδί της αξιολόγησης είναι η εμπιστοσύνη, μεταξύ μαθητών-καθηγητών, καθηγητών-γονέων και παιδιών-γονέων.
Η αξιολόγηση στα πλαίσια του σχολείου επιτελείται από τους διδάσκοντες, σύμφωνα με την κρίση τους και σύμφωνα με τις απαιτήσεις του σχολείου.
Ο γονιός πρέπει να έχει εμπιστοσύνη στην κρίση αυτή, να δεχτεί ότι η κρίση του διδάσκοντα δεν έχει στόχο την απόρριψη ή επιβράβευση του μαθητή, αλλά την ενίσχυσή του στο να επιτύχει καλύτερα αποτελέσματα.
Λύση, δε, στο πρόβλημα της βελτίωσης του επιπέδου των παιδιών δεν είναι τα ιδιαίτερα μαθήματα, που προετοιμάζουν το μάθημα της επόμενης μέρας, ούτε η δικαιολόγηση της αποτυχίας τους με την ανατροπή της βαθμολογικής κρίσης του καθηγητή.
Η λύση βρίσκεται στη συνεργασία γονέων-διδασκόντων, και στην καταξίωση της σχολικής διαδικασίας στη συνείδηση των μαθητών.
