Η ιστορία της πρώτης γυναίκας που προσπάθησε να συμμετάσχει επίσημα σε μαραθώνιο καθότι απαγορευόταν στις γυναίκες να συμμετέχουν, δεν είναι τόσο παλιά όσο φαντάζεστε.
Βρισκόμαστε στο 1967. Οι γυναίκες ψηφίζουν, εργάζονται, οδηγούν, καπνίζουν, χωρίζουν, αλλά δεν μπορούν να τρέξουν σε μαραθώνιο.
Η μεγαλύτερη απόσταση που μπορούν να λάβουν μέρος σε Ολυμπιακούς Αγώνες είναι τα 800 μέτρα καθώς οι επιστήμονες, που την γνώμη τους συμμερίζονταν οι άρχοντες του αθλητισμού, τόνιζαν ότι οι γυναίκες δεν είναι από την φύση τους εξοπλισμένες να αντέξουν τις κακουχίες και την καταπόνηση.
Οπως επίσης, δεν μπορούσαν να συμμετέχουν σε μαραθώνιο, ακόμη και αν υπέγραφαν υπεύθυνη δήλωση ότι αναλαμβάνουν οι ίδιες την ευθύνη.
Πολλές φορέας, διάφορες γυναίκες είχαν αποπειραθεί να τρέξουν στον μαραθώνιο κρυφά,όπως το 1963 δύο «ακτιβίστριες» που κρύφτηκαν πίσω από τους θάμνους στην έναρξη του μαραθωνίου του Western Hemisphere και έτρεξαν με την μία να καταφέρνει να τερματίζει με ανεπίσημο χρόνο, 3:37:07.
Όμως τρία χρόνια αργότερα ακολουθώντας την ίδια στρατηγική, η Μπόμπι Γκιμπς, θα γίνει η πρώτη γυναίκα που θα τρέξει ανεπίσημα στον μαραθώνιο της Βοστώνης πετυχαίνοντας χρόνο 3:21:40.
Η Κάθριν Σουάιτζερ η οποία είχε ασχοληθεί με το χόκεϊ στο κολεγίο και αργότερα στο πανεπιστήμιο στον ανώμαλο δρόμο, εντυπωσιάστηκε από την προσπάθεια της Γκίμπς και αποφάσισε ότι την επόμενη χρονιά, το 1967, θα έτρεχε και αυτή στον μαραθώνιο της Βοστώνης.
Η Σουάιτζερ πήρε την ιατρική βεβαίωση, πλήρωσε την συμμετοχή των 2 δολαρίων και στην αίτηση που συμπλήρωσε δεν ανέφερε το φύλο της ενώ δίπλα στο επίθετο της έβαλε μόνο το αρχικό του ονόματος της.
Μαζί της εκτός από τον προπονητή της θα έτρεχε και ο σύντροφος της εκείνη την εποχή ο σφυροβόλος Τομ Μίλερ ο οποίος προετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς του Μεξικό το 1968.
Οι καιρικές συνθήκες δεν ήταν και και τόσο καλες την ημέρα της διεξαγωγής, με εναλλαγή χιονιού και χιονόνερο.
Για την Σουάιτζερ βεβαια αυτες οι καιρικές συνθήκες ήταν ιδανικές διότι αποκτούσε ένα πλεονέκτημα: θα μπορούσε να φοράει φόρμες εάν το επιθυμούσε .
Έτσι λοιπόν το εκμεταλλεύτηκε και φορώντας μία φαρδιά γκρι φόρμα κρύφτηκε μέσα στα ρούχα και έτρεχε ανάμεσα στους τρεις άντρες που την συνόδευαν.
Όλο κυλούσαν καλά, όταν μετά από 5 χιλιόμετρα , από το βανάκι με τους δημοσιογράφους που κάλυπταν τον αγώνα ένας εντόπισε την Σουάιτζερ από τα μαύρα μαλλιά της που στροβιλίζονταν στον αέρα.
Αμέσως οι υπεύθυνοι έτρεξαν για να την σταματήσουν.
Τότε ήταν που ανέλαβα δράση ο Τζοκ Σεμπλ, ο 63χρόνος Σκοτσέζος στην καταγωγή που τις περασμένες δεκαετίες είχε καταγράψει αρκετά πλασαρίσματα στην πρώτη δεκάδα του μαραθωνίου της Βοστώνης.
Άρπαξε την Σουάιτζερ από την μπλούζα φωνάζοντας της «Εξαφανίσου, φύγε από τον αγώνα μου και δώσε μου και τον αριθμό συμμετοχής σου». Η αθλήτρια αν και φοβισμένη συνέχισε να τρέχει.
Ευτυχώς για την ιστορία, το συμβάν κατάφερε να καταγράψει με την φωτογραφική του μηχανή ο Χάρι Τρασκ(σ.σ. στην φωτογραφία με την τραγιάσκα και το τσιγάρο στο ψηλότερο σημείο).
Ο σπουδαίος και βραβευμένος με Πούλιτζερ φωτογράφος βρέθηκε από τύχη εκεί διότι δεν συνήθιζε να καλύπτει τέτοια γεγονότα και επίσης δεν ήταν μέσα στο πρόγραμμα του. Αυτος προορίζονταν να πάει στον αγώνα των Red Sox, όμως εξαιτίας του χιονιά το παιχνίδι αναβλήθηκε.
Ο Τρασκ ήταν ο μόνος από τους συναδέλφους του που είχε αντιληφθεί τι συνέβαινε και σήκωσε την μηχανή του να το καταγράψει βγάζοντας τρία διαφορετικά καρέ που πέρασαν στην ιστορία.
Μία εικόνα 1.000 λέξεις: Η φωτογραφία που άλλαξε την ιστορία του μαραθωνίου
Στο πρώτο ο Σεμπλ εξοργισμένος φωνάζει από πίσω προς την Σουάιτζερ με τον προπονητή της, τον Μπριγκς (490) να προσπαθεί να τον σταματήσει.
Στο δεύτερο ενεργή δράση αναλαμβάνει ο Μίλερ, ο σφυροβόλος φίλος (390) ο οποίος απωθεί τον Σεμπλ και στην τρίτη η Σουάιτζερ φαίνεται να ανακτά τον βηματισμό της την ίδια ώρα που ο Σεμπλ φαίνεται να παραπατάει.
Τι συνέβη μετά; Η Σουάιτζερ τερμάτισε σε χρόνο τέσσερις ώρες και 20 λεπτά. Για την ιστορία νικητής του μαραθωνίου της Βοστώνης το 1967 ήταν ο Νεοζηλανδός Ντέιβ Μακένζι με χρόνο 2:15:45 ενώ η Μπόμπι Γκιμπς που έτρεχε ανεπίσημα τερμάτισε σε 3:27:17.
Όμως την επόμενη μέρα , λόγω των φωτογραφιών, το όλο συμβάν έγινε το βασικό θέμα συζήτησης γύρω από τον μαραθώνιο.
Η Ένωση Ερασιτεχνών Αθλητών (ΑΑU) μπορεί να διέγραψε τόσο την Σουάιτζερ όσο και τον Μίλερ αλλά είχαν ξεκινήσει οι συζητήσεις και οι αντιδράσεις για να αρθούν οι ανισότητες στον αθλητισμό.
Παράληλλα και με το φεμινιστικό κίνημα να βρίσκεται στα πάνω του εκείνη την περίοδο, το θέμα πήρε διαστάσεις και ο Σύλλογος Δρομέων της Αμερικής διοργάνωσε τον πρώτο μαραθώνιο για γυναίκες το 1970 ενώ δύο χρόνια αργότερα ο Σεμπλ επέτρεψε στις γυναίκες να συμμετέχουν στον μαραθώνιο της Βοστώνης με την Σουάιτζερ να τερματίζει τρίτη.
Αξίζει εδώ να σημειώσει ότι παρ’ όλα αυτά έπρεπε να περάσουν άλλα δώδεκα χρόνια για να γίνει ο μαραθώνιος γυναικών ολυμπιακό άθλημα το 1984.
Τέλος ο Τρασκ είδε τις συγκεκριμένες λήψεις του να συμπεριλαμβάνονται στις «100 φωτογραφίες που άλλαξαν τον κόσμο»
Η Σουάιτζερ ειχε δήλωσε τότε «αυτές οι στιγμές είναι που σου αλλάζουν την ζωή και αλλάζουν και τον αθλητισμό. Η πίστη που έχουμε στις ικανότητες μας μπορούν να αλλάξουν σε μία και μόνο στιγμή ένα αρνητικό περιστατικό σε ένα από τα πλέον θετικά».
