Οι παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία μιας εγκυμοσύνης είναι πολλοί.
Οι πιο βασικοί από αυτούς είναι αφενός η διατροφική κατάσταση της εγκύου, και αφετέρου η βιολογική της κατάσταση.Και οι δύο, επιδρούν τόσο στην ομαλή έκβαση της κύησης όσο και στο βάρος του νεογνού, το οποίο σχετίζεται άμεσα με τη βρεφική θνησιμότητα.
Το μέγεθος του σώματος της εγκύου ( ύψος και βάρος) πριν από την κύηση και η πρόσληψη βάρους κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης είναι δύο παράγοντες που επηρεάζουν την φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης. Γενικά, το χαμηλό σωματικό βάρος της μητέρας πριν από την κύηση σχετίζεται με μειωμένη ενδομήτρια ανάπτυξη και πρόωρο τοκετό.
Από την άλλη, το αυξημένο σωματικό βάρος πριν από την κύηση συνδέεται με άλλους κινδύνους. Μερικοί από αυτούς είναι η γέννηση βρεφών με αυξημένο σωματικό βάρος καθώς και ο αυξημένος κίνδυνος ελλειμμάτων του νευρικού σωλήνα. Παράλληλα, αυξημένος είναι ο κίνδυνος εμφάνισης σακχαρώδους διαβήτη και υπέρτασης σε ότι αφορά την έγκυο .
Πως επηρεάζει η διατροφή την πορεία της εγκυμοσύνης;
Η θρέψη του εμβρύου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διατροφή της εγκύου. Γυναίκες που στη διάρκεια της εγκυμοσύνης δεν παίρνουν αρκετή τροφή, γεννούν μωρά με μικρότερο βάρος. Η διατροφή πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Είναι η περίοδος που το έμβρυο μεγαλώνει με πολύ γρήγορο ρυθμό.
Γενικά η γυναίκα πρέπει στη διάρκεια της εγκυμοσύνης να αυξήσει το βάρος της 9-10 κιλά. Αυτό ισχύει ακόμα και για την παχύσαρκη γυναίκα. Σε καμία περίπτωση η περίοδος της εγκυμοσύνης δεν προσφέρεται για δίαιτα. Το λανθασμένο κοινωνικό πρότυπο της κομψής εγκύου, που δυστυχώς ακόμα είναι μόδα στη χώρα μας, πρέπει να εγκαταλειφθεί όσο γίνεται πιο γρήγορα.
Η έγκυος χρειάζεται πολύ λεύκωμα. Πρέπει να παίρνει κάθε μέρα 30 γρ περισσότερο απ’ ότι έπαιρνε πριν. Το μεγαλύτερο ποσοστό πρέπει να είναι ζωικής προέλευσης.
Η εμβρυική ηλικία είναι η περίοδος που δομείται ο σκελετός του παιδιού, γι’ αυτό και αυξάνονται οι ημερήσιες ανάγκες της εγκύου σε ασβέστιο που ξεπερνούν το 1 γραμμάριο. Τροφές πλούσιες σε ασβέστιο είναι το γάλα και τα γαλακτοκομικά προϊόντα.
Οι καθημερινές ανάγκες της εγκύου σε ασβέστιο καλύπτονται με ένα κιλό γάλα ή 150 γρ σκληρού τυριού ( κασέρι, γραβιέρα, παρμεζάνα). Ας σημειωθεί, ότι με αυτήν την ποσότητα γάλακτος ή τυριού, καλύπτονται συγχρόνως και οι πρόσθετες ανάγκες της εγκύου σε λεύκωμα.
Αυξημένες επίσης είναι οι ανάγκες της εγκύου σε σίδηρο. Ο σίδηρος που περιέχουν οι τροφές δεν είναι αρκετός να τις καλύψει, γι’ αυτό η έγκυος πρέπει να παίρνει επιπρόσθετα σίδηρο, σαν φάρμακο, σύμφωνα με τις οδηγίες του γιατρού της.
Είναι απαραίτητες οι βιταμίνες για την ομαλή εξέλιξη της εγκυμοσύνης;
Η έγκυος δε χρειάζεται να παίρνει πρόσθετες βιταμίνες. Το σωστό ισορροπημένο διαιτολόγιο καλύπτει στο ακέραιο τις ανάγκες τις δικές της και του εμβρύου σε βιταμίνες διασφαλίζοντας έτσι την φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης.
Η κατανομή των θερμίδων γενικά έχει ως εξής : 50% από Υδατάνθρακες, 20% από Πρωτεΐνες και 30% από λίπος.
Συμπληρώματα βιταμίνης Α ή άλλων βιταμινών ή αμινοξέων πρέπει να αποφεύγονται, γιατί η αλόγιστη χρήση τους επιφέρει συγγενείς διαμαρτίες του προσώπου, των οφθαλμών, των ώτων και της υπερώας του εμβρύου. Αν ο γιατρός υποδείξει τη χρήση τους, τότε καλό είναι όλα να είναι σκευάσματα φαρμακευτικά, και όχι απ’ αυτά που κυκλοφορούν ευρέως διαδεδομένα ως φυτικής προέλευσης.
Τα οινοπνευματώδη ποτά συνιστάται γενικά να αποφεύγονται, αφού υπάρχουν ενδείξεις ότι η μέτρια κατανάλωση αλκοόλ μπορεί να συνδυάζεται με καθυστέρηση της ανάπτυξης του εμβρύου, αποβολές, γέννηση νεογνών μικρού βάρους, καθώς και με απορρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη της μητέρας ( υπογλυκαιμίες ).
Το κάπνισμα επίσης πρέπει να αποφεύγεται, λόγω δυσμενών επιδράσεων στην πορεία της εγκυμοσύνης , τόσο στη μητέρα, όσο και στο έμβρυο.
Πως επηρεάζει η βιολογική κατάσταση της εγκύου την εξέλιξη της εγκυμοσύνης;
Για την φυσιολογική εξέλιξη της εγκυμοσύνης και για να έρθει στον κόσμο ένα υγιές μωρό, θα πρέπει αρχικά η κύηση να είναι επιθυμητή από το ζευγάρι. Έτσι, εξασφαλίζεται ένα σωστό ψυχολογικό και ορμονικό milieu, απαραίτητο για την ομαλή έκβαση της κύησης.
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης θα πρέπει να ελέγχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα τα επίπεδα της γλυκόζης του αίματος. Η τακτική παρακολούθηση τους μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο εμφάνισης του λανθάνων ή υποκλινικού σακχαρώδη διαβήτη. Σε αντίθετη περίπτωση χρειάζεται ιατρική παρέμβαση ( διαιτητική και πιθανόν και θεραπευτική ). Η υπεργλυκαιμία της εγκυμοσύνης ή ο διαβήτης της εγκύου γυναίκας είναι μια αναστρέψιμη συνήθως κατάσταση. Χρειάζεται στενή παρακολούθηση για τη ρύθμιση του σακχάρου στα φυσιολογικά επίπεδα, ώστε να μη γεννηθεί παιδί μεγαλόσωμο, πάνω από 4 kgr, γιατί τα μωρά αυτά μελλοντικά στην εφηβεία τους ίσως κινδυνεύσουν να αναπτύξουν παχυσαρκία και σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Ακόμη η εγκυμονούσα θα πρέπει ανά τρίμηνο να ελέγχει τις θυρεοειδικές ορμόνες ( T3, T4, TSH και Αντιθυρεοειδικά αντισώματα ). Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να διαπιστωθούν περιπτώσεις παθολογικές όπως Υποθυρεοειδισμός ή Υπερθυρεοειδισμός. Οι παθήσεις αυτές σε οποιαδήποτε φάση της εγκυμοσύνης και αν εντοπιστούν , θα πρέπει να αντιμετωπιστούν. Ο θεράπων ιατρός είναι ο κατάλληλος για να υποδείξει την φαρμακευτική αγωγή. Η θεραπεία αυτή αποσκοπεί στο να γεννηθεί το μωρό χωρίς διαταραχές της θυρεοειδικής λειτουργίας.
Σήμερα, με το screening test για υποθυρεοειδισμό ελέγχονται όλα τα μωρά πριν φύγουν από το μαιευτήριο. Έτσι, είναι εύκολο να εντοπιστούν μωρά με Συγγενή Υποθυρεοειδισμό και αν διαγνωστεί κάτι τέτοιο, να αρχίσει η θεραπεία, με καλή εξέλιξη σωματική και πνευματική.